Tuż po utworzeniu pierwszego biskupstwa (968) w pobliżu palatium książęcego i kaplicy fundowanej w 965 r. na Ostrowie Tumskim Mieszko I rozpoczął budowę trójnawowej bazyliki wczesnoromańskiej.

Główne wejście do katedry znajduje się w fasadzie frontowej i prowadzi przez gotycki portal z XV w. i drzwi z brązu ze scenami z życia św. Piotra i św. Pawła. Nad portalem wysokie okno gotyckie z rozetą, wyżej schodkowy szczyt z blendami. Katedra to trójnawowy kościół bazylikowy z ambitem i nawami bocznymi, do których przylega 12 kaplic, 2 zakrystie i kruchta.

Prezbiterium i ambit nakryte są sklepieniem żebrowym, a nawa główna i boczne gwiaździstym. Pośrodku znajduje się późnogotycki ołtarz główny - poliptyk z 1512 r. z rzeźbami Maryi z Dzieciątkiem, św. Barbary i św. Katarzyny w części środkowej; na skrzydłach bocznych cztery kwatery z rzeźbami 12 świętych niewiast, a po stronie przeciwnej malowane sceny Męki Pańskiej oraz sylwetki świętych. W prezbiterium zwróć uwagę na pięknie rzeźbione późnogotyckie stalle z XVI w. W posadzce przed prezbiterium zobaczysz płytę z brązu upamiętniającą pierwszego biskupa Jordana oraz imiona 7 władców spoczywających w katedrze. Nawę zamyka chór muzyczny z organami.

Wiele cennych dzieł sztuki znajduje się w nawach bocznych, ambicie i kaplicach, które w większości zachowały barokowy charakter. Koniecznie zobacz w nawach bocznych 5 gotyckich i renesansowych spiżowych płyt nagrobnych z XIV i XV w. z norymberskiego warsztatu Vischerów, jedne z najcenniejszych dzieł sztuki w katedrze.  Zrabowane przez Niemców w czasie wojny, odnalezione po wielu perypetiach powróciły w 1990 r. z Sankt Petersburga. W kaplicach zwróć uwagę przede wszystkim na okazały renesansowy nagrobek rodu Górków z 1574 r., dzieło Hieronima Canavesiego w kaplicy Najświętszego Sakramentu oraz obraz Wjazd św. Marcina do Amiens, dzieło Krzysztota Boguszewskiego z 1628 r. w kaplicy św. Marcina.

Szczególne znaczenie mają dwie kaplice - Złota, czyli Królów Polskich i św. Stanisława, zwana też Królewską. W Złotej Kaplicy, wzorowanej na architekturze bizantyjskiej, znajduje się sarkofag z 1840 r. ze szczątkami pierwszych polskich władców Mieszka I i Bolesława Chrobrego oraz ich pomnik, dzieło Christiana Raucha z 1841 r. W kaplicy Królewskiej (gdzie niegdyś znajdował się nagrobek króla Przemysła II) można zobaczyć monumentalne epitafium króla z 1995 r.

Zajrzyj do podziemi katedry! Znajdziesz tam relikty katedry wczesnoromańskiej i romańskiej, odkryte w latach 1946 i 1951-56 oraz domniemane grobowce Mieszka I i Bolesława Chrobrego. W dalszej części krypty, pod zachodnią częścią prezbiterium utworzono lapidarium kamiennych nagrobków i epitafiów, a w ostatniej w 1963 r. utworzono kryptę grobową poznańskich arcybiskupów i sufraganów.